معجزه و پدیده های خارق العاده و فراروان شناختی

انسان در مسیر زندگی خویش از بدو خلقت تاکنون، خود را با پدیده های شگفت آوری رو به رو می دیده است. شگفتی و جذابیت چنین پدیده هایی برای انسان بیشتر از آن رو بوده است که صیغه ای خارج از شکل معمول موجودات داشته اند، و به تعبیری، خارج عادت محسوب می شدند. در این که امور خارق العاده ، هدف مند و غایت محور بوده و با اثبات امر غیر معتاد و یا نفی امر معتاد، هدف خاصی را دنبال می کنند، تردیدی نیست، اما اموری از قبیل نوع غایت، و بهره مندی از مقبولیت الهی، آنها را از هم متمایز می کند. همین تنوع موجود در خوارق عادتی که با پیشینه ای طولانی به وقوع پیوسته است، موضوع مطالعه اندیشمندان بخصوص متکلمان گردیده و نظر آنان را نسبت به حقیقت و کیفیت تحقق آنها، به خود جلب کرده است. معجزه به عنوان مهم ترین و اصیل ترین امر خارق العاده است که روایات تاریخی متقن وقوع آن را به اثبات رسانده است. از آن رو که در گذر زمان شاهد خوارق عادت دیگری از قبیل کرامت، سحر، جادو و اموری از قبیل تله پاتی، هیپنوتیزم بوده ایم، در این نوشتار به تألیف امور یاد شده پرداخته و تفاوت آنها با معجزه را از نظر می گذرانیم. کلید واژه ها: معجزه، کرامت ، سحر، کهانت، شعبده، تله پاتی، هیپنوتیزم.مقدمهیکی از واقعیات هستی که هیچ شک و تردیدی در آن نیست، « خوارق عادت » است. به دلیل آن که تحقق امور خارق العاده با تحقق امور عادی فرق دارد، با پیش فرض های عرفی و عادی، قابل تصور و تحقق نیستند. از این رو، دیگران از آوردن مثل آن ناتوانند. از دیرباز توجه به چنین اموری و نیز کیفیت تحقق آنها، توجه متکلمان اسلامی و اهل اندیشه را به خود جلب کرده است. اهل عرف نیز به دلیل برجستگی این امور نسبت به سایر افعال عادی و خارق العاده بودن آنها در مرحله ی تحقق و عینیت یافتن، از التفات خاص به آنها غافل نبوده اند. تنوع موجود در خوارق عادت، امر دیگری است که انگیزه ی اندیشمندان اسلامی و غیر اسلامی را در کنکاش، تحقیق و تفحص در کیفیت و نحوه ی تحقق این امور برانگیخته است.